Założyciel Bauhausu, Walter Gropius nazwał Le Corbusiera Leonardem da Vincim naszych czasów. Ten francuski architekt szwajcarskiego pochodzenia zrewolucjonizował współczesne myślenie o projektowaniu. Przedstawiamy jego życiorys oraz 5 najważniejszych zasad nowoczesnej architektury.

La Tourette

Le Corbusier – życiorys jednego z najważniejszych architektów modernizmu

Le Corbusier, który naprawdę nazwywał się Charles-Édouard Jeanneret-Gris urodził się 6 października 1887 roku w szwajcarskim mieście La Chaux-de-Fonds. Jego ojciec, Georges-Edouard Jeanneret-Gris, był zegarmistrzem z warsztatem, mieszczącym się w głównym centrum produkcji szwajcarskich zegarków. Matką Le Corbusiera była pianistka Marie-Charlotte-Amélie z domu Perret. Przyszły architekt miał tez starszego brata Alberta.

Początki pracy artystycznej i inspirujące podróże w latach młodzieńczych Le Corbusiera

Przyszły architekt pochodził z bardzo starego rodu i rodziny artystycznej. Już od początku swej nauki również skupiał się na szlifowaniu umiejętności artystycznych. W latach 1900-1904 uczył się w szkole artystycznej grawerowania i cyzelunku, a później także architektury. W początkowym okresie zafascynowany był secesją. W 1905 roku wraz z René Chapallazem zaprojektował swój pierwszy budynek – willę Lousa Falleta.

W 1907 roku wyruszył w podróż po Mediolanie, Florencji, Galluzzo, Sienę, Bolonię, Padwę, Wenecję, Budapeszt i Wiedeń. W tym ostatnim mieście podjął pracę dla Josefa Hoffmana – jednego z twórców wiedeńskiej secesji. Zafascynował się także Adolfem Loosem – prekursorem modernizmu. Rok później wyruszył do Paryża, by zacząć pracę w pracowni architekta Auguste’a Perreta. Tam poznał konstrukcję żelbetową.

W 1910 roku poznawał sztukę i architekturę podczas podróży do Niemiec, gdzie pracował u Petera Behrensa. Następnie zbierał inspirację podczas podróży po Bałkanach, Turcji, Grecji i ponownie Włoszech. Skutkiem była pierwsza wystawa akwareli w 1912 roku w Paryżu.

Le Corbusier – I wojna światowa i przeprowadzka do Paryża

Podczas I wojny światowej Le Corbusier przebywał w Szwajcarii. Uczył tam w szkole artystycznej w swoim rodzinnym mieście. Miał już za sobą pierwsze sukcesy architektoniczne: zrealizował projekty czterech domów w Szwajcarii oraz wieży ciśnień we Francji.

W 1916 roku zamieszkał w Paryżu, a rok później otworzył swoją pracownię architektoniczną przy ulicy Jacob 20. Trzy lata później zaczął wydawanie pisma artystycznego „Nowy duch”. To wtedy zaczął używać swojego przydomka, który dzisiaj znany jest na całym świecie. Pseudonim nawiązuje do słowa „kruk” po francusku. Ptak ten stał się symbolem artysty. W tamtych latach Le Corbusier nie tylko projektował, ale też malował. Uznaje się, że wraz z Amédée Ozenfantem zapoczątkował njurt puryzmu, który nawiązywał do kubizmu, konstruktywizmu i neoplastycyzmu oraz był wynikiem fascynacji awangardą.

Jednostka mieszkaniowa, Marsylia

W 1922 roku poznał swoją przyszłą żonę (ślub w 1930 r.), Yvonne Gallis (nazywana później Madame Le Corbusier) – sprzedawczynię i modelkę w domu mody. Nigdy nie mieli dzieci, ponieważ artysta chciał całkowicie poświęcić się swojej pracy.

Lata 1923-1940 to bliska współpraca z Pierre’em Jeanneretem, z którym był daleko spokrewniony. Wspólnie tworzyli pracownię architektoniczną i podpisywali swoje projekty.

W 1922 roku powstał koncept Immeubles-Villas, czyli apartamentów własnościowych z wiszącymi ogrodami, którego elementy zostały szerzej dostrzeżone. Na Wystawę Międzynarodową w 1925 roku w Paryżu Le Corbusier zaprojektował rewolucyjny Pavillon de l’Esprit Nouveau – model domu jednorodzinnego z antresolą i loggią. Widać tutaj zupełnie nowy koncept architektoniczny oraz zachwyt oglądanymi podczas podróży klasztorami.

5 punktów architektury nowoczesnej Le Corbusiera oraz późniejsze idee

W 1923 roku w Paryżu Le Corbusier opublikował Les Cinq points d’une architecture nouvelle conséquence des techniques modernes – 5 punktów architektury nowoczesnej, w której określił dom, jako maszynę do mieszkania. Le Corbusier wymyślił zasady:

1. Wolnego planu;

2. Wolnej fasady;

3. Płaskiego dachu lub ogrodu na dachu;

4. Uniesienia budynku na słupach „pilotis”;

5. Wstęgowych okien (poziome i podłużne, oplatające budynek).

Przykłady architektury zgodnej z 5 punktami Le Corbusiera:

• dom rodziców – willa Le Lac w Corseaux (1923 r.);

• willa La Roche-Jeanneret (Paryż 1923 r.);

• willa Savoye – “świątynia epoki maszyn” w Poisy (1928 r.).

W 1926 roku Le Corbusier wydał „Architekturę epoki maszynowej”. Po wojnie Le Corbusier założył organizację ASCORAL, która miała zająć się planami odbudowy zniszczonej Francji. W tym czasie (IV. Kongres CIAM w 1933 roku, publikacja w 1943 roku) powstała też Karta Ateńska, czyli dokument z postulowanymi zasadami projektowania urbanistycznego. Głosił tezę trzech koniecznych elementów we współczesnej architekturze: słońca, przestrzeni i zieleni. Według niego miasto musi pełnić funkcje: mieszkania, pracy (miejsce pracy powinno być najmniej oddalone od domu), wypoczynku i ruchu, a jego mieszkaniec jest najważniejszy podczas projektowania.

Villa Savoye

W latach 40. XX wieku pracował nad systemem wymiarowania „Modulor”, który był jego kanonem proporcji. Koncepcja była uznawana za kontrowersyjną. Architekt przyjął za wyznacznik wysokiego mężczyznę, którego wyciągnięta na 226 cm ręka wyznaczała wysokość kondygnacji netto. Wymiarowanie było oparte na proporcjach ludzkiego ciała oraz złotym podziale i ciągu Fibonacciego.

Po wojnie był jednym z najbardziej docenianych architektów, któremu powierzano projektowanie najważniejszych budowli w Europie, ale i poza nią, np. w Indiach czy Brazylii.

Śmierć Le Corbusiera i najważniejsze dzieła

Le Corbusier zmarł na zawał serca 27 sierpnia 1965 roku w Roquebrune-Cap-Martin. Pozostawił po sobie wiele rewolucyjnych projektów, m.in.:

• Willa Fallet w Szwajcarii (1905) – jeszcze w stylu secesyjnym;

• Villa Jeanneret-Perret w Szwajcarii (1912);

• Dom-Ino (1914);

• Immeubles-Villas (Apartamenty własnościowe) w Paryżu (1922);

• Willa Le Lac w Corseaux w Szwajcarii (1923) z ogrodem na dachu i horyzontalnymi oknami;

• Willa La Roche-Jeanneret w Paryżu (1923-1925);

• Pavillon de l’Esprit Nouveau w Paryżu (1925);

• Osiedle Cité Frugès we Francji (1926) – miasto ogród z domkami z żelbetonu, realizacja konceptu domu jako „maszyny do mieszkania”;

• Dom bliźniaczy w Stuttgarcie (1927) – przykład realizacji wszystkich 5 punktów nowoczesnej architektury;

• Dom na słupach Maison Citrohan (1927);

• Willa Savoye we Francji (1928-1931);

• Pawilon Szwajcarski w Paryżu (1930-1931);

• Szklany Dom w Genewie (1932);

• Kaplica Notre Dame du Haut w Ronchamp (1950-1955);

• Plan urbanistyczny miasta Czandigarh i Kompleks Kapitolu w Indiach (1951-1963);

• Muzeum Heidi Weber w Zurychu (1967).

Osiedle Cité Frugès

Notre Dame du Haut

Projekty mebli:

• Krzesło reżyserskie „LC-1”;

• Fotel „Petit Comfort”( „LC-2”) i „Grand Comfort” („LC-3”);

• Szezlong “LC-4”.

 

Krzesło LC-1

 

 

Fotel LC-2